آیا تا به حال به این فکر کردهاید که آب چاههای عمیق چگونه به سطح زمین میرسد؟ یا چه تجهیزاتی باعث میشود کشاورزان بتوانند زمینهای وسیع خود را بهطور مداوم آبیاری کنند؟ در پروژههای عمرانی و صنعتی، چه راهحلی وجود دارد تا سیالات از عمق زیاد به مخازن یا سطح منتقل شوند؟ شاید برایتان جالب باشد بدانید که پمپ شناور چیست؟ پمپ شناور یکی از پرکاربردترین تجهیزات پمپاژ در صنایع مختلف و سیستمهای آبرسانی است که نقش بسیار مهمی در انتقال آب و سیالات ایفا میکند. آشنایی با پمپ شناور و نحوه عملکرد آن، به انتخاب صحیح و استفاده بهینه کمک میکند. انواع پمپ شناور با ویژگیها و کاربردهای متنوع در بازار موجود هستند و هر کدام برای شرایط خاصی مناسب میباشند. با ما همراه باشید تا به جواب پمپ شناور چیست بپردازیم.
پمپ شناور چیست؟
پمپ شناور چیست؟ پمپ شناور یکی از انواع پمپهای سانتریفیوژی است که به طور مستقیم به موتور الکتریکی متصل میشود و میتواند در داخل مایع، از جمله آب و فاضلاب، نصب گردد. عملکرد این پمپ به گونهای است که موتور الکتریکی، پروانهها را به گردش در میآورد و سیال با کمک یک دیفیوزر به سمت لوله خروجی هدایت میشود. از ویژگیهای مهم پمپ شناور، امکان افزایش فشار با اضافه کردن پروانه اضافی است که میتواند فشار خروجی پمپ را تا حدود 9 PSI افزایش دهد. پمپهای شناور در انواع مختلف تولید میشوند و هر کدام با توجه به میزان دبی و نیاز ارتفاع پمپاژ، مناسب شرایط خاصی هستند. انتخاب صحیح پمپ شناور به نسبت حجم سیال و ارتفاع مورد نیاز بستگی دارد و برای متمایز شدن از پمپهای کفکش، هد آن باید حداقل 90 متر باشد؛ که این ویژگیها باعث میشود پمپ شناور در مصارف صنعتی، کشاورزی و شهری، گزینهای ایدهآل برای انتقال آب و فاضلاب باشد.
نحوه عملکرد پمپ شناور
نحوه عملکرد پمپ شناور چیست؟ پمپ شناور به گونهای طراحی شده که هنگام کارکرد، کاملا در داخل آب یا سیال قرار میگیرد، که این موضوع باعث میشود هم خنککاری موتور بهتر انجام شود و هم پمپ بدون نیاز به هواگیری عمل کند. در ساختار آن، موتور در بخش پایینی قرار دارد و پروانهها بالای موتور تعبیه شدهاند. هنگام روشن شدن، موتور الکتریکی نیروی چرخشی ایجاد میکند و این نیرو به شافت منتقل میشود. شافت، پروانهها را به حرکت درمیآورد و با چرخش آنها، انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی و سپس به انرژی جنبشی و فشاری در سیال تبدیل میشود. در نتیجه، آب یا سیال، از پایینترین نقطه وارد پمپ شده و با فشار به سمت بالا هدایت میگردد تا از طریق لوله خروجی در دسترس قرار گیرد. از آنجا که پمپ شناور درون آب کار میکند، نیازی به مکش اولیه ندارد و همین موضوع کارایی و سرعت، آن را در انتقال سیالات افزایش میدهد.
به طور خلاصه، نحوه عملکرد پمپ شناور به این شکل است که موتور الکتریکی پروانهها را به گردش درمیآورد، سیال با سرعت از پروانه عبور میکند، انرژی جنبشی آن در دیفیوزر به فشار تبدیل میشود و در نهایت به سمت خروجی هدایت میشود، که این طراحی امکان انتقال سیالات به ارتفاع و فاصلههای طولانی با راندمان بالا را فراهم میکند.
کاربردهای پمپ شناور
آیا میدانید کاربرد پمپ شناور چیست؟ پمپهای شناور چند مرحلهای در پایین چاههای عمیق نصب میشوند و بیشترین کاربرد آنها در استخراج آب از چاههای آب مسکونی، تجاری، شهری و همچنین سیالات صنعتی است، و با توجه به طراحی خاص این پمپها، میتوان آنها را در شرایط مختلف بهکار برد. مهمترین کاربردهای پمپ شناور عبارتاند از:
کاربرد پمپ شناور در پمپاژ آب از چاههای عمیق
بیشترین استفاده پمپهای شناور، انتقال آب از چاههای عمیق برای مصارف خانگی، تجاری و شهری است.
پمپ شناور آبیاری کشاورزی و تقویت فشار آب
این پمپها در سیستمهای آبیاری قطرهای، بارانی و انتقال آب تمیز در کشاورزی، برای تقویت فشار و تامین جریان یکنواخت آب کاربرد دارند.
پمپ شناور در سیستمهای صنعتی و معدنی
پمپ شناور در معادن، کارخانههای تصفیه فاضلاب و تاسیسات صنعتی برای انتقال آب تمیز، فاضلاب یا سیالات صنعتی استفاده میشود.
پمپ شناور در حوضچههای پرورش ماهی و آب نماها
پمپهای شناور قادر هستند تا جریان آب را در حوضچههای پرورش ماهی و آب نماها تامین و گردش دهند.
پمپ شناور در سیستمهای اطفا حریق و تامین آب اضطراری
پمپهای شناور در آتشنشانی و سیستمهای آبرسانی اضطراری، به دلیل توانایی ایجاد فشار مناسب و دبی قابل قبول، کاربرد دارند.
پمپ شناور در زهکشی و کنترل سیلها
استفاده در زهکشی آبهای زیرزمینی، پمپاژ چاههای صنعتی و کنترل سیلابها از دیگر کاربردهای مهم پمپهای شناور است.
مشخصات فنی پمپ شناور
قبل از بررسی مشخصات پمپ شناور، لازم است بدانیم که این پمپها به دلیل طراحی خاص خود، توانایی کار در شرایط مختلف از جمله آبهای عمیق، فاضلاب و سیالات صنعتی را دارند. شناخت دقیق مشخصات فنی آنها کمک میکند تا پمپ مناسب با نیاز خود را انتخاب کنیم و از کارکرد بهینه و طول عمر بالای آن مطمئن شوید. مشخصات کلی پمپ شناور به صورت زیر است.
جنس بدنه: بدنه پمپ شناور از استیل ضدزنگ یا چدن مقاوم ساخته میشود تا در برابر فشار زیاد آب و شرایط خورنده مثل املاح یا زنگزدگی دوام بالایی داشته باشد.
موتور: موتور الکتریکی در پایینترین بخش پمپ قرار دارد و کاملا در آب غوطهور است. این طراحی باعث میشود موتور همیشه خنک بماند و بدون نیاز به هواگیری کار کند.
پروانهها: پروانهها با چرخش خود، انرژی مکانیکی موتور را به سیال منتقل میکنند، و با توجه به نوع کاربری، به صورت باز، نیمهباز یا بسته طراحی میشوند تا بتوانند حجم و فشار آب متفاوتی را تامین نمایند.
قطر خروجی: هر پمپ، شناور خروجی مشخصی دارد (معمولا چند اینچ به بالا) که میزان آب خروجی و لولهکشی موردنیاز را تعیین میکند.
توان و ظرفیت آبدهی: توان موتور و مقدار آبی که در یک ساعت میتواند پمپاژ کند، از مهمترین معیارهای انتخاب پمپ هستند، یعنی هرچه توان بالاتر باشد، پمپ قادر است آب را از عمق بیشتری به سطح انتقال دهد.
عمق نصب: با توجه به مدل و قدرت، پمپهای شناور قابلیت نصب در عمقهای متفاوتی را دارند.
سیستم خنککاری: چون پمپ شناور همیشه در آب کار میکند، فرآیند خنکسازی بهطور طبیعی انجام میشود، که این ویژگی باعث افزایش راندمان و طول عمر موتور میگردد.
انواع پمپ شناور
انواع پمپ شناور کدامند؟ همانطور که گفتیم، این نوع پمپ به گونهای طراحی شده که میتواند مستقیما در داخل مایع قرار گیرد و سیال را از عمق پمپاژ کند، قابلیتی که در بسیاری از مصارف صنعتی، کشاورزی و شهری اهمیت زیادی دارد.
پمپ شفت غلافی شناور
در این نوع پمپ، وقتی سیال از پروانه عبور میکند، وارد لولهای میشود که دور شفت قرار گرفته و از همان مسیر به سمت خروجی هدایت میگردد. حال اگر خود سیال خاصیت روانکاری خوبی داشته باشد، میتواند شفت را روانکاری کند و مشکلی پیش نمیآید. اما اگر سیال چنین ویژگیای نداشته باشد (مثل آب خیلی تمیز یا سیالات خورنده)، باید دور شفت یک محفظهی جداگانه پر از روانکار قرار داده شود تا از تماس مستقیم سیال با شفت جلوگیری شود و عمر قطعات بیشتر گردد.
پمپ توربینی شناور
این پمپ برای حجم و دبی بالای آب طراحی شده و عمدتا در پروژههای صنعتی و بزرگ آبرسانی، آبگیری از رودخانهها و کانالها، استخرهای مکش و ایستگاههای پمپاژ استفاده میشود، که مسیر جریان سیال در این پمپ موازی با مسیر آب است.
پمپ شناور جریان محوری
پروانههای این پمپ به شکل ملخی طراحی شده است، که در این مدل، سیال به جای حرکت شعاعی، تقریبا همجهت با محور پروانه (به صورت موازی) جریان پیدا میکند. ویژگی مهم این نوع پمپ آن است که میتواند حجم بسیار زیادی از سیال را در مدت زمان کوتاه جابهجا کند، اما فشار ایجاد شده زیاد نیست.
راهنمای خرید شناور
انتخاب پمپ شناور مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد که در خرید و استفاده بهینه آن نقش تعیینکنندهای دارند.
ابتدا باید نوع پمپ شناور مورد نیاز خود را بر اساس کاربرد مشخص کنید؛ به عنوان مثال پمپ شفت غلافی برای مصارف خانگی و چاههای کم عمق، پمپ توربینی برای پروژههای بزرگ صنعتی و پمپ جریان محوری برای دبی بالا با سطح سیال پایین مناسب است.
همچنین توجه به هد و دبی مورد نیاز اهمیت زیادی دارد. هد پمپ، نشان دهنده ارتفاعی است که پمپ میتواند سیال را منتقل کند و دبی، مقدار آبی است که در واحد زمان جابهجا میشود. شرایط محیطی مانند وجود ذرات معلق، میزان خورندگی و نوع سیال نیز در انتخاب جنس پمپ و پروانهها تاثیرگذار هستند. جنس استیل یا برنز برای آبهای تمیز و شور مناسب است و پیچها و پروانههای مقاوم، عمر مفید پمپ را افزایش میدهند.
در نهایت، انتخاب موتور با توان مناسب و بررسی ابعاد چاه یا مخزن نصب نیز برای عملکرد بهینه پمپ ضروری است. رعایت این نکات باعث میشود که پمپ شناور راندمان بالا، طول عمر طولانی و حداقل هزینه نگهداری داشته باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر برای راهنمای خرید پمپ شناور میتوانید مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
سوالات متداول
پمپ شناور برای چه کاربردهایی مناسب است؟
پمپ شناور برای انتقال آب از چاههای عمیق، آبیاری کشاورزی، سیستمهای آبرسانی شهری و صنعتی، فاضلاب و سیالات حاوی ذرات معلق استفاده میشود.
چگونه از پمپ شناور در برابر آسیب ناشی از ذرات معلق محافظت کنیم؟
برای سیالات حاوی ذرات معلق یا شن، باید از پمپهایی با پروانه و پیچ مقاوم استفاده شود. در پمپ شفت غلافی، ایجاد محفظه با روانکار مناسب میتواند تماس مستقیم شفت با سیال را کاهش داده و از آسیب دیدن قطعات جلوگیری کند.
تفاوت پمپ شناور با پمپ کفکش چیست؟
پمپ شناور معمولا هد بیشتری دارد (حداقل 90 متر) و قادر است آب را به ارتفاع بالاتر یا فواصل طولانیتر منتقل کند، در حالی که پمپهای کفکش برای هد کم و دبی متوسط طراحی شدهاند و بیشتر برای چاههای کمعمق استفاده میشوند.